آداب و رسوم مردم افغانستان در ماه مبارک رمضان به فرهنگ ایرانی بسیار نزدیک است و مشترکات فراوانی را می‌توان در آیین‌ها و سنت‌های مردمان 2 کشور مشاهده کرد.
به گزارش آی فیلم2، مردم افغانستان مثل سایر ملل اسلامی فرهنگ خاص خود را در ماه رمضان دارند و از آنجایی که مردم افغانستان در همسایه گی ایران قرار دارند، اشتراکات فراوان فرهنگی و زبانی با مردم ما دارند.
سنن و عنعنات مردم افغانستان در ماه مبارک رمضان، به فرهنگ ایرانی بسیار نزدیک است و مشترکات فراوانی را می‌توان در آیین‌ها و عنعنات مردمان 2 کشور مشاهده کرد.
چهره شهرها و قریهه جات افغانستان در آستانه ماه مبارک رمضان، کاملاً تغییر می‌کند و مردم این کشور از چند روز مانده به ماه رمضان به استقبال این ماه پر فیض و برکت می‌روند.
تنظیف مساجد و منازل
از اواسط نیمه شعبان تنظیف مساجد و منازل آغاز می‌شود و مردم به تدریج مایحتاج خود را پیش از ماه رمضان تهیه می‌کنند و زیادترین چیزی که در این ماه ضرورت است آماده می‌نمایند.
مراسم آشتی‌کنان
از سنت‌های پسندیده مردم افغانستان، آشتی‌کنان است و کسانی که به دلایل مختلف با یک دیگر قهر هستند پیش از رسیدن ماه رمضان با یک دیگر آشتی می‌کنند تا با آغاز ماه پر فیض و برکت رمضان کدورتی در دلها باقی نمانده باشد.
مردم افغانستان که به سنت‌ها و باورهای دینی و مذهبی سخت اعتقاد دارند بر این باور هستند که نباید در حین که روزه هستند از کسی کینه به دل داشته باشند و اعتقاد دارند اگر کسی روزه بگیرد در حین که کدورتی از کسی در دل دارد، آن روزه از شیطان است.
مراسم پیشواز
در افغانستان بسیاری از مردم یک روز قبل از رسیدن ماه رمضان به پیشواز آن می‌روند و روز آخر ماه شعبان را روزه می‌گیرند، پیشواز ماه رمضان برای مردم افغانستان بسیار اهمیت دارد و حتی برخی از مردم در روزهای رجب و شعبان نیز روزه می‌گیرند و عقیده دارند که روزه گرفتن در این ایام ثواب بسیاری دارد.
رؤیت هلال ماه
در گذشته نه چندان دور که رسانه‌های دیداری و شنیداری فراگیر نبود مردم افغانستان برای رؤیت هلال ماه به پشت بام‌های منازل می‌رفتند تا هلال ماه را رؤیت کنند.
در افغانستان مردم برای رؤیت ماه در غروب روز آخر ماه شعبان بر بالای بام‌های منازل و مساجد می‌روند تا ماه راه مشاهده کنند و اگر خود موفق به رؤیت هلال ماه نشوند به گفته کسانی که از نظر آنها عادل و مؤمن بوده و آنها ماه را دیده‌اند، اکتفا می‌کنند.
در گذشته خواص و علمای شیعه و کسانی که در مجامع دینی آمد و شد داشتند خود به بام ها می‌رفتند و هلال ماه را باید به چشم خود رؤیت می‌کردند و سپس دیگران را هم مطلع می‌کردند، هر چند که توده مردم، شیعه و سنی همان نظر دولت را که آن هم پیروی از عربستان سعودی بود، قبول داشتند.
اما در حال حاضر پیروان اهل سنت همان نظر دولت را که بیشتر پیروی از دولت عربستان سعودی است قبول دارند و مردم شیعه نیز نظر مراجع تقلید برای آنها حجت است و هر کسی از مرجع خود پیروی می‌کند.
افطاری و سحری
در گذشته نیز برای آگاهی از فرا رسیدن افطار و سحر از روش‌های گوناگونی استفاده می‌شد، در برخی از شهرهای افغانستان در هنگام افطار مردم با شنیدن صدای توپ که در بلندی‌های شهر قرار داشت از زمان اذان مغرب آگاه می‌شدند و در مساجد نیز با شنیدن صدای اذان همگی به استقبال افطار می‌رفتند.
امروز با گسترش رسانه‌ها، مردم بیشتر از طریق رادیو و تلویزیون از زمان اذان با خبر می‌شوند.
روش‌های بیدار شدن برای وقت سحر
در قدیم از روش‌های گوناگونی در سحرهای ماه مبارک رمضان برای بیدار شدن مردم استفاده می‌شد که امروزه با رشد رسانه‌ها و صنعتی شدن شهرها برخی از این روش‌ها منسوخ شده است، هر چند که تا کنون در قریه جات افغانستان همچنان از روش‌های گذشته استفاده می‌شود.
ستاره گان و تجربه‌های مردم
در گذشته یی نه چندان دور برخی در بسیاری از مناطق قریه افغانستان، ایام افطار و سحر را از روی تجربه و از روی ستارگان و کواکب تشخیص می‌دادند.
مردم ساحات مرکزی بیشتر از روی تجربه و شناختی که از آسمان و ستاره ها داشتند بیدار می‌شدند. مردم با دیدن «شفق» آگاه می‌شدند که وقت اذان صبح فرا رسیده و اذان مغرب و رسیدن افطار را هم با قواعد خاصی که یاد داشتند مطلع می‌شدند و در مجموع همان «شفق» و «فلق» در کار بود و مردم با همین قواعد، تشخیص می‌دادند که آسمان سرخ شده و هنگام افطار است و وقتی که سپیدی در آسمان ظاهر می‌شد مطلع می‌شدند که صبح شده است.
سحری‌خوانی و فیر توپ
در برخی از مناطق نیز سحری‌خوانان از یک یا دو ساعت مانده به صبح در کوچه‌ها راه می‌افتادند و مردم را برای سحر بیدار می‌کردند.
سحری‌خوانان هر کدام به روشی خاص، زمان مناجات خود را آغاز می‌کردند.
در برخی از شهرهای افغانستان مردم با صدای فیر توپ از رسیدن وقت افطار و سحر با خبر می‌شدند.
فارس نوشت: در گذشته که رسانه‌ها در شهرهای افغانستان فرا گیر نبود و مردم در خانه‌های خود رادیو و تلویزیون نداشتند، من خود به یاد دارم که مردم شهر «هرات»، هنگام افطار با صدای توپ از وقت اذان مطلع می‌شدند و در هنگام سحر نیز این چنین بود و با صدای توپی که از دور دست شهر شنیده می‌شد مردم با خبر می‌شدند که صبح فرا رسیده و از خوردن و آشامیدن دست می‌کشیدند.
به خاطر تفاوت دیدگاه فقهی که میان شیعیان و اهل سنت در مورد وقت شرعی اذان مغرب وجود داشت، شیعیان دقایقی بعد از شنیدن صدای توپ افطار می‌کردند.
ف ا / ن ذ
